Дзвесце аўтараў дзіцячай оперы (1992 г., Звязда)

Аматары тэатральнага мастацтва ведаюць, што ў канцы мінулага года на базе тэатра музкамедыі адкрыўся дзіцячы музычны тэатр "Казка". Як сказаў мастацкі кіраўнік гэтага калектыву дырыжор Глеб Аляксандраў, надзённым пытанне яго адкрыцця было вельмі доўгі час, бо, у адрозненне ад усіх астатніх рэспублік былога Саюза, у нас на Беларусі не было свайго дзіцячага музычнага тэатра. А дзяржаўныя тэатры, якія знаходзяцца на датацыі, проста задыхаюцца ад недахвату сродкаў нават на элементарнае існаванне, не гаворачы ўжо аб пашырэнні дыяпазону творчасці.

I вось у гэтых умовах Глебу Аляксандраву ўдалося стварыць новы тэатр! Не будзем удавацца ў падрабязнасці гэтага шматпакутнага шляху, які доўжыўся многія гады, – зазначым толькі, што тэатр існуе і пацвярджае гэта сваёй паўнакроўнай дзейнасцю. Не прайшло і паўгода з дня яго афіцыяльнага адкрыцця, а ўжо выпушчаны тры спектаклі. Два першыя – "Асцярожна! Баба Яга!" і "Гісторыя Кая і Герды" ўжо вядомы юным прыхільнікам тэатральнага мастацтва.

Опера С. Баневіча "Гісторыя Кая і Герды" – наогул вельмі адметны спектакль, проста неверагодна, што малады калектыў бліскуча справіўся з гэтай складанай пастаноўкай. Канешне, поспеху гэтага спектакля спрыяла тая акалічнасць, што за яго пастаноўку ўзяліся прызнаныя майстры сцэны з Санкт-Пецярбурга – рэжысёр Юрый Аляксандраў і сцэнограф Вячаслаў Окунеў, чые імёны добра вядомы нават за мяжой. Але відавочным быў і ўзросшы выканаўчы ўзровень нашых артыстаў. Яны атрымалі першы вопыт работы над опернай партыяй, і ён аказаўся паспяховым. Менавіта пасля гэтага спектакля пра тэатр "Казка" загаварылі ўсур'ёз.

I вось апошняя прэм'ера, якая адбылася зусім нядаўна, 2 красавіка – спектакль "Чараўнік" на музыку англійскага кампазітара Дарла Рансуіка. Як бачым, пра беларускі дзіцячы музычны тэатр ведаюць нават у Лондане. Д. Рансуік быў на прэм'еры спектакля "Гісторыя Кая і Герды". Зацікавіўшыся гэтым тэатрам, вырашыў з ім супрацоўнічаць. Ён прапанаваў ажыццявіць на нашай сцэне пастаноўку сваёй дзіцячай оперы. Твор гэты вельмі своеасаблівы, бо ў яго канву павінна арганічна ўплятацца і творчасць саміх дзяцей. Рамкамі оперы служаць прэлюдыя і фінал, а ўсе шэсць цэнтральных сцэн павінны прыдумаць самі дзеці – распрацаваць сваю музыку і сваю пастаноўку. У партытуры ёсць толькі асноўныя ўказанні, у якім накірунку павінна працаваць кожная з шасці груп.

Вось дзе адкрылася шырокае поле творчасці для дзяцей, у якіх ёсць цяга да музыкі і тэатральнага мастацтва! Па-першае, пры тэатры ўжо існуе дзіцячая студыя, а па-другое, з некалькіх мінскіх школ былі запрошаны групы дзяцей, якія займаюцца музыкай і харэаграфіяй. Такім чынам, у падрыхтоўцы спектакля "Чараўнік" было занята больш двухсот дзяцей. З імі працавалі іх педагогі і галоўны хорманстар дзіцячай студыі Тамара Гуліна. Каардынатарам паміж школамі і пастаноўшчыкамі стала Наталля Аляксандрава. Дзеці пад кіраўніцтвам сваіх педагогаў унеслі істотныя змены ў лібрэта, унеслі і адзнакі нацыянальнага каларыту. Распрацоўваючы музыку да кожнай з шасці карцін, яны выкарыстоўвалі мелодыі беларускіх народных песень, спрабавалі сачыняць самі. I што адметна, спектакль гучыць на англійскай і беларускай мовах.

Рэжысуру гэтага спектакля ажыццявіў Вячаслаў Цюпа.

У гэтым спектаклі ёсць толькі адзін персанаж, ролю якога павінен выконваць прафесіянальны акцёр. Гэта Настаўнік музыкі, які потым ператвараецца ў Чараўніка і якога вельмі любяць дзеці за яго добразычлівасць і душэўную шчырасць. Гэту ролю выконвае заслужаны артыст рэспублікі Герман Казлоў. З уласцівай яму непасрэднасцю і дакладным адчуваннем сітуацыі ён вельмі арганічна ўліваецца ў гэту дзіцячую стыхію.

Калі і далей такія формы работы з дзецьмі будуць пашырацца, то ў хуткім часе мы будзем мець нешта падобнае на славуты маскоўскі дзіцячы тэатр пад кіраўніцтвам Наталлі Сац. Можа, яшчэ рана праводзіць такія аналогіі, але ўпэўнены поступ маладога тэатра вельмі абнадзейвае.