Прыхільнік традыцый у маладым узросце (Валянцін Пепяляеў, "Беларусь", 2013, № 5)

ПРЫХІЛЬНІК ТРАДЫЦЫЙ У МАЛАДЫМ УЗРОСЦЕ

Артыст Аляксандр Гелах — узыходзячая зорка Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра. На ўвесь голас Аляксандр заявіў аб сабе ў нядаўняй опернай прэм'еры музычнага — оперы Руджэра Леанкавала "Паяцы".

Нават для вопытнага артыста класіка верызму — сур'ёзнае выпрабаванне, але Аляксандр справіўся з роляй Бепа лёгка. Ёсць у яго рэпертуары дзіцячыя і класічныя спектаклі: "Лятучая мыш", "Юнона" і "Авось", "Чарадзейная лямпа Аладзіна". Ужо сёння старэйшыя калегі прадказваюць Аляксандру Гелаху вялікую будучыню.

— Аляксандр, што трэба зрабіць, каб маладога артыста адразу заўважылі?

— Сумленна кажучы, не ведаю. Для мяне, напэўна, так сышліся зоркі.

— Але нейкія перадумовы паспяховай кар'еры павінны быць? Вы з музычнай сям'і?

— Па вялікім рахунку, не. Хоць і бацька, і дзядулі па лініі бацькі і маці былі музыкантамі-самавукамі, ігралі ў свой час на гармоніку ў клубах. Але прафесійнай адукацыі сапраўды ні ў кога не было. Хоць пачуццё рытму, музычны слых, думаю, усё-такі перадаліся мне ад іх. Маё захапленне спевамі пачалося яшчэ ў дзіцячым садзе. Расказвалі, што мяне ніяк не маглі ўлажыць спаць у "ціхую гадзіну". Я пастаянна спяваў, усім перашкаджаў, мяне не маглі супакоіць. Цалкам лагічна, што па заканчэнні некаторага часу маёй маці прапанавалі адвесці мяне куды-небудзь у студыю або гурток, каб я стаў займацца вакалам. Спачатку мяне прывялі ў Цэнтр дзіцячай творчасці, ёсць у нас такі ў Кобрыне. Там я займаўся эстрадным вакалам прыблізна з пяці гадоў. Мы нават выязджалі з канцэртамі.

— Як вам падаецца, Кобрын — музычны горад?

— У прынцыпе, так. У гэтым горадзе заўсёды была дастатковая колькасць таленавітай моладзі, у тым ліку і спяваючай.

— I тым не менш у нейкі момант усё-такі вырашылі заваёўваць сталіцу?

— Так, але зноў пэўны збег абставінаў. Пасля музычнай школы і Брэсцкага музычнага каледжа, якія я скончыў па класе баяна, трэба было вучыцца далей. Вырашыў прыехаць у Мінск і неяк лёгка паступіў на падрыхтоўчае аддзяленне ў Беларускую дзяржаўную акадэмію музыкі. На бацькоўскай шыі сядзець не хацеў, каб былі кішэнныя грошы, уладкаваўся грузчыкам у магазін каля нашага інтэрната. Аднойчы мне параілі схадзіць на праслухоўванне ў хор у Музычны тэатр. Губляць мне не было чаго, я прыйшоў. Слухала мяне галоўны хормайстар Святлана Барысаўна Пятрова і тады яшчэ мастацкі кіраўнік Аляксей Ісаеў. Яны і ўзялі мяне ў хор на паўстаўкі. 3 гэтага пачаўся мой "раман" з музычным. У хоры я адрабіў гады тры.

— Як вам падаецца, кожны харыст марыць аб тым, каб вырвацца з хору, або ёсць людзі, у якіх гэта ўсё-такі прызначэнне?

— Так, каб працаваць у хоры, трэба ўсё-такі мець прызначэнне. Я сапраўды бачыў людзей, якім гэта падабалася. Мне з самага пачатку падабалася спяваць аднаму — проста выйсці сольна і праспяваць. Несці адказнасць толькі за свае памылкі, а не за чужыя. Пры гэтым і ў творчым сэнсе я адчуваю сябе значна свабодней. Я не скаваны ніякімі рамкамі. Спяваю так, як Бог на душу паложыць.

— Як праходзіла работа над "Паяцамі"? Наколькі Леанкавала ваш кампазітар?

— Мая партыя ў прынцыпе нескладаная і даступная для гледача. Праблемы былі ў іншым: мне было складана абжыць сцэнічную прастору ў акцёрскім плане. Я, можна сказаць, дагэтуль знаходжуся ў нейкім пошуку: як лепш сыграць той або іншы момант. Акцёрскай работы гэтая опера прадугледжвае вельмі шмат. Мне трэба яшчэ многае набіраць, вельмі шмат працаваць і над сабою, і над сваімі сцэнічнымі паводзінамі. Мне ж толькі 24 гады, так што, думаю, час адшліфаваць сваё майстэрства ў мяне яшчэ ёсць.

— Саліст сучаснага музычнага тэатра павінен валодаць паўнакроўным драматычным талентам?

— Я лічу, што сучасны артыст у ідэале павінен валодаць усім комплексам якасцяў, каб задавальняць усе рэжысёрскія і гледачовыя запыты сёння. Вядома, наяўнасць драматычнага таленту, густу да ігры вітаецца ў любым тэатры, і тым больш у музычным. Важна не толькі дакладна трапіць у ноты. Важна, каб глядач зразумеў твайго персанажа, стаў спачуваць яму. Для гэтага мала мець выдатныя вакальныя дадзеныя.

— У вас ёсць любімая партыя ў класічнай аперэце?

— Альфрэд у "Лятучай мышы" вельмі добрая і спрыяльная роля для любога артыста. Я шчаслівы яе выконваць.

— А калі вы выходзіце на сцэну ў той жа "Лятучай мышы" з зоркамі Музычнага тэатра, ці вялікае хваляванне?

— Не, наадварот, я адчуваю сябе ў сваёй талерцы. Я ведаю, што на старэйшых калег можна паспадзявацца, заўсёды можна разлічваць на іх дапамогу. Гэта людзі са стажам і вопытам. Нават калі ты нешта раптам не так зробіш, яны табе дапамогуць.

— Ці вялікая сёння канкурэнцыя паміж артыстамі ў Музычным тэатры?

— У мяне адчування нейкай празмернай канкурэнцыі няма. Я яе не заўважаю, проста раблю сваю справу.

— А ці лёгка іграць у дзіцячых спектаклях? Што вам дае роля Аладзіна?

— У кожным вобразе ёсць свая складанасць. Спектакль "Чарадзейная лямпа Аладзіна" — гэта таксама вельмі добры трэнінг. Дзіцячую аўдыторыю не падманеш.

— Марыце пасля "Паяцаў" зноў аб оперы?

— Да опернага жанру трэба яшчэ дарасці. Я не загадваю, як будзе развівацца мая кар'ера ў далейшым, і ніякіх планаў не будую.

— Нядаўна Музычны тэатр выпусціў прэм'еру — аперэту "Містэр Ікс" Імрэ Кальмана...

— Так, у мяне там роля Тоні.

— Наколькі гэта традыцыйны "Містэр Ікс"? Вы ўжо другі раз працуеце з рэжысёрам Ганнай Маторнай, якая ставіла і "Паяцаў".

— Ганна Дзмітрыеўна ставіць канкрэтныя задачы, выразна тлумачыць, што яна хоча ўбачыць. Твая задача — гэта зрабіць. Няхай не ўсё адразу атрымліваецца, але ты ведаеш, да чаго трэба імкнуцца. На жаль, я не заспеў папярэднюю версію гэтай аперэты, якая ішла ў рэпертуары тэатра, але, на мой погляд, цяперашні "Містэр Ікс" даволі традыцыйная пастаноўка.

— Скажыце, ці трэба асучасніваць класічную аперэту?

— Скажу, можа быць, крамольную рэч, але на мой погляд — не. Інакш адразу страціцца стыль і сэнс, закладзены аўтарам. Класічная аперэта — гэта высокая густавая планка. Не трэба псаваць гэты жанр стылістычнымі прымесямі і буйнымі рэжысёрскімі фантазіямі. Трэба проста ісці за думкай аўтара.

— Акцёры драмы мараць сыграць Гамлета, Чацкага, Трэплева. А што марыць выканаць тэнар?

— Мабыць, Вадэмона з "Іаланты" Чайкоўскага, але гэта партыя для драматычнага тэнара, так што таксама трэба дарасці. Вядома, Ленскага з "Яўгенія Анегіна". Вельмі прыгожая партыя.

— Гэта значыць Аляксандр Гелах — прыхільнік класікі і традыцый у тэатры?

— Так. I ганаруся гэтым.

Валянцін ПЕПЯЛЯЕЎ.
Беларусь. – 2013. – № 5. – С. 48–49.